بررسی عوامل خشونت علیه زنان در مراجعه کنندگان به پزشکی قانونی تهران، سال ۱۳۸۰

پدیده دردناک خشونت علیه زنان که در ابعاد گوناگون جسمانی و روانی در سراسر جهان سلامت جسم و جان و روان زنان را بخطر می اندازد و حقوق انسانی آنان را مورد تجاوز قرار می دهد، در گسترده ترین نوع خود در قالب خشونت خانگی family violence بروز می کند. براساس آمارهای جهانی، وسعت مرگ و میر و ناتوانی بر اثر خشونت در میان زنانی که در سنین باروری هستند، با مرگ و میر و ناتوانی سرطان ها برابر و از تلفات ناشی از سوانح رانندگی و بیماری های عفونی بیشتر است. این مطالعه بصورت مقطعی، توصیفی و تحلیلی است و برخی از اطلاعات آن بصورت گذشته نگر جمع آوری شده است. هدف از بررسی شناسایی علل و عوامل ایجاد کننده خشونت در خانواده، بویژه خشونت اعمال شده نسبت به زنان است. بدین منظور این پژوهش در بخش زنان سازمان پزشکی قانونی تهران انجام گرفته است. زنان مورد مطالعه افرادی بودند که بدلیل صدمات و جراحات ناشی از ضرب و شتم بدست همسر خود، اقدام به شکایت نموده و از طریق دادگاه خانواده برای تشخیص میزان جراحات و دریافت گواهی طول درمان به این سازمان معرفی شده بودند. در این مطالعه تعداد 120 زن خشونت دیده فیزیکی بصورت تصادفی انتخاب شدند و طی دو هفته از طریق مصاحبه با آنان و تکمیل پرسشنامه اقدام به گردآوری اطلاعات گردید. عوامل زمینه ساز اصلی در نزاع خانوادگی از 5 جنبه مختلف مورد بررسی قرار گرفت: مشکلات اخلاقی و تربیتی (ویژگی های تربیتی خانوادگی فرد)، مشکلات اقتصادی، دخالت خانواده شوهر، مشکلات جنسی و اختلاف فرهنگی و طبقاتی (سطح تحصیلات و امکانات رفاهی). مصاحبه شوندگان در هریک از حیطه های مورد بررسی بترتیب 79.2%، 54.2%، 39.2%، 13.3% و 10% را بعنوان مهمترین عامل خشونت ذکر کردند. برخی از زنان چندین عامل را مشترکا زمینه ساز خشونت در خانه دانستند. عوامل فردی و خانوادگی که در این مطالعه بعنوان عوامل تشدید کننده و یا مداخله مورد توجه قرار گرفتند عبارتند از سن زن، تحصیلات زن و تحصیلات مرد.